تحریم اقتصادی سلاح مقابله با صهیونیسم
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ حمله به قطر که مهمانسراهای هیئت حماس را هدف قرار داد، بدون هیچ شکی تأیید کرد تل‌آویو همه را در منطقه هدف قرار می‌دهد و توافق‌نامه‌های عادی‌سازی و روابط موجود با کشورهای منطقه، آنها را از حمله‌ای مشابه نجات نخواهد داد.
این موضوع در مواضع کشورهای عربی و اسلامی که حمله اسرائیل به دوحه را به شدت محکوم کردند، مشهود است؛ موضعی که حتی به وسیله کشورهایی که با تل آویو روابط دارند نیز تأیید شد.
این حمله فقط علیه قطر نیست، بلکه سابقه خطرناکی ایجاد می‌کند که بر همه کشورهای عربی، به ویژه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تأثیر می‌گذارد
سلاح اقتصادی
همچنان درخواست‌هایی برای جلوگیری از وحشیگری اسرائیل مطرح می‌شود و سرآغاز مسیری است که در نهایت به هیچ صلحی منجر نخواهد شد. اسرائیل از قابلیت‌های نظامی پیشرفته خود که کشورهای منطقه فاقد آن هستند، بهره می‌برد و به این رژیم از نظر نظامی توانمندی می‌دهد. با وجود این، بازدارندگی لزوماً به وسیله رویارویی نظامی حاصل نمی‌شود.
همانطور که بسیاری پیشنهاد کرده اند، اگر از ابزار اقتصاد به طور مناسب استفاده شود، می‌تواند مؤثرترین سلاح در این رویارویی باشد. طبق اظهارات خلف احمد الحبتور تاجر و میلیاردر اماراتی، می‌توان از اقتصاد به روش‌های مختلفی ازجمله خروج سرمایه‌گذاری‌ها از کشورهایی که از اسرائیل حمایت می‌کنند، بهره برد.
وی در حساب کاربری X خود نوشت: پس از تجاوز خائنانه اسرائیل علیه قطر باید این رویداد جنایی خطرناک را با وضوح و دقت کامل متوقف و با قاطعیت و شجاعت با آن برخورد کنیم تا دشمن را سر جایش بنشانیم.
حبتور تأکید کرد، «این حمله فقط علیه قطر نیست، بلکه سابقه خطرناکی ایجاد می‌کند که بر همه کشورهای عربی، به ویژه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تأثیر می‌گذارد. اسرائیل از همه خطوط قرمز عبور کرده است و دیگر هیچ توجهی به قوانین یا کنوانسیون‌های بین‌المللی ندارد».
بر این اساس، میلیاردر اماراتی از کشورهای عربی خواست به دور از محکومیت ها و تقبیح مرسوم که دیگر مؤثر نیستند؛ متحد شوند، همکاری کنند و مواضع جسورانه و عملی برای متوقف کردن دشمن اتخاذ کنند. وی تأکید کرد، « امروز تصمیمات قاطع مورد نیاز است که با گام‌های عملی همراه شود، به گونه‌ای که سرمایه‌گذاری‌های عربی از کشورهایی که از این رژیم حمایت می‌کنند، خارج شود.
نگرانی اسرائیل از تحریم اقتصادی
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل اعتراف کرد، این رژیم به دلیل جنگ غزه منزوی شده است. وی در کنفرانس وزارت دارایی اسرائیل گفت: اقتصاد اسرائیل با نوعی انزوا روبروست که می‌تواند سال‌ها ادامه داشته باشد و چاره‌ای جز تکیه بر خود ندارد.
وی افزود: اقتصاد اسرائیل باید با ویژگی‌های خودکفایی سازگار شود، به این معنی که خودکفاتر شود و وابستگی کمتری به تجارت خارجی داشته باشد. تجارت اسلحه یکی از صنایع اصلی است که با انزوا دست و پنجه نرم می کند. ما باید صنعت تسلیحاتی خود را توسعه دهیم. چاره‌ای نداریم، دست کم سال‌های آینده که از ما خواسته می‌شود با این تلاش‌های انزواگرایانه مقابله کنیم.
نخست وزیر اسرائیل عنوان کرد: این وضعیت ما را با شروع تحریم‌های اقتصادی و مشکلات واردات سلاح و قطعات یدکی تهدید می‌کند. هیچ شانس دیگری وجود نخواهد داشت.
روابط اقتصادی مستحکم کشورهای حوزه خلیج فارس
با توجه به اهمیت کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، واضح است این 6 کشور قادر به اعمال نفوذ مؤثر برای مهار تجاوز اسرائیل بدون توسل به گسترش دامنه رویارویی به سایر کشورهای عربی هستند که این نشان دهنده قدرت سلاح اقتصادی است.
ایالات متحده و اروپا برجسته‌ترین حامیان اشغالگری اسرائیل هستند و از نفوذ اقتصادی قابل توجهی در حوزه خلیج فارس برخوردارند. آخرین داده‌های منتشر شده به وسیله مرکز آمار شورای همکاری خلیج فارس، که ماه مه گذشته منتشر شد، حجم تجارت میان کشورهای شورا و ایالات متحده را در سال ۲۰۲۳ مستند می‌کند:
- حجم مبادلات تجاری حدود ۹۳.۶ میلیارد دلار صادرات کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به ایالات متحده بالغ بر ۵۷.۵ میلیارد دلار ۳۶.۱ میلیارد دلار واردات از ایالات متحده سرمایه‌گذاری کشورهای حوزه خلیج فارس در آمریکا به ارزش 30 میلیارد دلار
همکاری با اروپا
اروپا، به نوبه خود سال‌ها به دنبال انعقاد توافق‌نامه‌های مشارکت راهبردی دوجانبه است و 18 ژوئیه 2025 چراغ سبز شورای اروپا را برای آغاز مذاکرات با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در این زمینه دریافت کرد.
طبق گزارشی که به تازگی به وسیله مرکز سیاست امارات منتشر شده، اتحادیه اروپا به دنبال استفاده از سرمایه کشورهای حوزه خلیج فارس برای توسعه زیرساخت‌های مشترک است. در این گزارش آمده است، علاوه بر فرصت‌هایی که توافق‌نامه برای همکاری در تحقیق و نوآوری ایجاد خواهند کرد، چارچوب‌های سرمایه‌گذاری مشترک در بنادر، راه‌آهن و مخابرات می‌تواند ستون فقرات تجاری مشارکت را تشکیل دهند.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره اهمیت منطقه خلیج فارس برای اروپا تأکید کرد، ظرفیت عظیم و بکری در روابط اتحادیه اروپا با منطقه خلیج فارس وجود دارد.
آمار رسمی برای سال ۲۰۲۴ موارد زیر را نشان می‌دهد:
· اتحادیه اروپا دومین شریک بزرگ وارداتی و چهارمین شریک بزرگ صادراتی شورای همکاری خلیج فارس
· کل تجارت کالا میان دو طرف تقریباً ۱۶۱.۷ میلیارد یورو
· کل تراز سرمایه‌گذاری مستقیم اروپا در کشورهای حوزه خلیج فارس ۲۳۵.۹ میلیارد یورو
· کل سرمایه گذاری مستقیم کشورهای حوزه خلیج فارس در اتحادیه اروپا ۲۱۵.۲ میلیارد یورو
طبق گزارشی که به تازگی به وسیله مرکز سیاست امارات منتشر شده، اتحادیه اروپا به دنبال استفاده از سرمایه کشورهای حوزه خلیج فارس برای توسعه زیرساخت‌های مشترک است
حرف زدن کافی نیست
محمد موسی، استاد اقتصاد سیاسی درباره اظهارات حبتور گفت، وی یکی از چهره‌های اقتصادی برجسته حوزه خلیج فارس و تاجری برجسته در امارات متحده عربی است که وزن حضور اقتصادی اش را با نمادگرایی بُعد سیاسی ترکیب می‌کند. وی افزود: آنچه این مرد می‌گوید صرفاً سخنان بیهوده نیست، بلکه سخنرانی شخصیتی برجسته است که سخنانش در مجامع و محافل خلیج فارس، خاورمیانه و لبنان طنین‌انداز می‌شود. وی توجهات را خطر تهدید امنیت ملی اعراب جلب می‌کند و درباره ابهامی فوری هشدار می‌دهد؛ اینکه اگر دوحه امروز چنین حمله ای را تجربه کرد، فردا چه اتفاقی برای دیگران خواهد افتاد؟
این پیام از این منظر اهمیت دارد که از زبان تاجری بیان می‌شود که پیامدهای سخنانش را درک می‌کند. این پیام فراتر از بُعد احساسی، گامی اقتصادی و راهبردی ترسیم می‌کند.
حبتور گفت، سرمایه‌گذاری‌های اعراب به‌ویژه حوزه خلیج فارس در ایالات متحده و اروپا، زودگذر نیستند، بلکه سرمایه‌گذاری‌های راهبردی ای هستند که وزن قابل توجهی در اقتصاد جهانی دارند. بازنگری در این تصمیم، گامی بسیار حساس و پیامی دردناک برای حامیان اسرائیل خواهد بود و با وجود دشواری‌های تصمیم‌گیری، ورق را در صحنه بین‌المللی بر هم خواهد زد.
میلیاردر اماراتی با بیان برخی چالش‌ها تأکید می‌کند، سرمایه‌گذاری‌ها یک‌جانبه نیستند، بلکه چندوجهی و متنوع هستند و ستون اساسی سیاست‌های توسعه اقتصادی خلیج فارس را تشکیل می‌دهند.
با وجود پیچیدگی‌ها، صرف موضع گیری و صدور بیانیه، اهمیت نمادین قابل توجهی دارد و پیامی را به تصمیم‌گیرندگان در اروپا و آمریکا می‌فرستد که باید با توجه به حمایت بیش از حد از اسرائیل، در مواضع خود تجدید نظر کنند. این حمایت ها اکنون قوانین بین‌المللی و توافق‌نامه‌های بشردوستانه، از حقوق بشر، حقوق زنان و کودکان گرفته تا حاکمیت دولت‌ها و منشور ملل متحد را نقض می‌کنند.